Anonim Şirkette Belirli Gruplara ve Azlığa Tanınabilecek Yönetim Kurulunda Temsil Edilme İmtiyazı

Privilege of Representation in the Board of Directors that can be Granted to Specific Groups and Minority in a Joint Stock Company

Soner ALTAŞ

Anonim şirketin yönetim ve temsil organı yönetim kuruludur. Yönetim kurulu üyelerinin seçimi, genel kurulun devredilemez görev ve yetkilerinden birisidir. Yönetim kurulu üyelerinin seçimi noktasında, belirli gruplara ve azlığa yönetim kurulunda temsil edilme hakkı tanınması mümkündür. Anılan hak, yasa ile tanınan bir imtiyazdır. Bu çalışmada, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca belirli pay gruplarına, özellik ve nitelikleriyle belirli bir grup oluşturan pay sahiplerine ve azlığa imtiyaz olarak tanınabilecek yönetim kurulunda temsil edilme hakkı üzerinde durulmaktadır.

Yönetim Kurulu, Grup İmtiyazı, Pay Grupları, Azlık, Aday Önerme Hakkı, Halka Açık Anonim Şirket.

The legal management and representation body of the joint stock company is the board of directors. The election of the members of the Board of Directors is one of the non-transferable duties and powers of the general assembly of shareholders. Specific groups and minority can be granted the right to be represented in the board of directors when it comes to the election of the members of the board of directors. The said right is a privilege recognized by law. In this study, we aim to explain and discuss the right to be represented in the board of directors, which can be granted as a privilege to specific shareholder groups and minority shareholders under the terms of the Turkish Commercial Code No 6102.

Board of Directors, Group Privilege, Share Groups, Minority, Right to Nominate, Public Joint Stock Company.

I. Giriş

Anonim şirketin yönetim ve temsil organı yönetim kuruludur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu¹ (TTK),² yönetim kurulunu, mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (ETK)’na³ kıyasla, kurumsal yönetim ilkelerini de gözeterek, yapısal ve işlevsel yönden birtakım yeni hükümlerle düzenlemiş; bunu yaparken profesyonel yönetimi özenle dikkate almıştır. TTK’nın 359’uncu maddesinin birinci fıkrasında; “Anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur.” hükmüne yer verilerek ETK’nın yönetim kurulunun en az üç üyeden oluşacağına dair zorunluluktan vazgeçilmiş ve tek üyeli yönetim kurulu oluşumuna imkân sağlanmıştır. Ayrıca, ETK’nın öngördüğü yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olmalarına ilişkin gereksiz zorunluluk da TTK’da terk edilmiş, pay sahibi olmayan kişilerin yönetim kurulu üyesi olarak seçilmelerine ve görev yapmalarına, gerçek kişiler yanında, tüzel kişilerin de, tüzel kişilik olarak yönetim kurulu üyeliğine seçilmesine imkân sağlamıştır.⁴

Diğer yandan, ETK’da belirli grupların yönetim kurulunda temsili ile ilgili bir hüküm bulunmadığı halde, Yargıtay’ın eski Kanun dönemindeki yerleşik içtihadı grup imtiyazının tanınması yönünde olduğundan, TTK’nın 360’ncı maddesindeki düzenleme ile Yargıtay kararlarında yer alan ilke kanunlaştırılmış⁵ ve belirli pay gruplarına, özellikleri ve nitelikleri ile belirli bir grup oluşturan pay sahiplerine ve azlığa yönetim kurulunda temsil edilme hakkı tanınmıştır. Anılan hak mehaz İsviçre hukukunda imtiyaz olarak değil de özel bir grup hakkı olarak sayılmış iken,⁶ TTK’da imtiyaz olarak tanınmıştır. İşte bu çalışmada, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca belirli pay gruplarına, özellik ve nitelikleriyle belirli bir grup oluşturan pay sahiplerine ve azlığa imtiyaz olarak tanınabilecek yönetim kurulunda temsil edilme hakkı ele alınacaktır.

II. Yönetim Kurulunda Belirli Gruplara Temsil Edilme İmtiyazı Tanınması

Belirli grupların yönetim kurulunda temsil edilmesine, TTK’nın 360’ıncı maddesinde yer verilmiştir. Anılan madde uyarınca, anonim şirketin esas sözleşmesinde öngörülmek şartı ile;