Rızanın Varlığında Hatanın Cinsel Saldırı Suçu Bakımından Değerlendirilmesi

Mistake of Consent in Sexual Offence

Ziya KOÇ

Cinsel saldırı suçunda rıza belirleyici bir etkiye sahiptir. Rızanın bulunmadığı hallerde fiil hukuka aykırı olup suç teşkil etmektedir. Rıza, hukuki niteliği itibariyle bir hukuka uygunluk nedenidir. İlgilinin rızasının varlığı hakkında hata ise bir hukuka uygunluk sebebinin maddi şartlarında hata hükmündedir. Rızanın varlığında hatanın nasıl tespit edileceği ise üzerinde durulması gereken bir konudur. Rıza, bir hukuka uygunluk sebebi olduğundan rızanın varlığında hata kastı ortadan kaldırmaktadır. Bu hatanın kaçınılmaz olması halinde fail bu hatasından yararlanır. Ancak failin rızanın varlığı hususunda tereddüt yaşamaması, içinde bulunduğu şartlar nedeniyle hatasının kaçınılabilir olmaması gerekir. Bu halde failin tasavvuru gerçek olsaydı fiil, mağdurun rızasıyla gerçekleşmiş olacaktı ve suç teşkil etmeyecekti. Rızanın varlığında hatanın değerlendirilmesinde failin sübjektif durumu, mağdurun davranışları önem arz etmektedir. Mahkeme somut olayın özelliklerine göre bir değerlendirme yapacaktır.

Cinsel Saldırı Suçu, Rıza, Hukuka Uygunluk Sebepleri, Hata, Kaçınılmazlık.

Consent has a determinative role in sexual offences. In the absence of consent, the act is illegal and constitutes a crime. Consent is a reason for compliance with the law in term of its legal nature. Mistake of consent, if it is inevitable, there is a mistake about material terms of reason for compliance with law. How to determine the inevitability of the mistake in the presence of consent is an issue that needs to be emphasized. If the mistake is inetivable in the presence of consent, the perpetrator takes benefits of this error. However, the perpetrator should not hesitate about the existence of consent and his mistake should not be avoided due to his circumstances. In this case, if the perception of the perpetrator was real, the act would have been realized with the consent of the victim and would not constitute a crime. Evaluating the mistake of consent, the subjective status of the perpetrator and the behaviours of the victim are important. The court will make an assessment based on the characteristics of the concrete event.

Sexual Offence, Consent, Reasons for Compliance With Laws, Mistake, Inevitability.

Giriş

Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, Türk Ceza Kanunu (TCK)’nun Özel Hükümler ismini taşıyan İkinci Kitabının “Kişilere Karşı Suçlar” başlıklı İkinci Kısmı altında, Altıncı Bölümde düzenlenmektedir. Bu bölümde TCK’nın 102. maddesinde “cinsel saldırı”; 103. maddesinde “çocukların cinsel istismarı”, 104. maddesinde “reşit olmayanla cinsel ilişki” ve 105. maddesinde “cinsel taciz” suçları yer almaktadır.

Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile kişilerin cinsel özgürlüğü, başka bir deyişle cinsel dokunulmazlık hakkı korunmaktadır.¹ Bu sayede kişilerin özgür iradesi ve rızası ile cinsel yaşamlarını şekillendirebilmesi ve istenmeyen eylemlerin dayatılmaması garanti altına alınmaktadır.²

Cinsel dokunulmazlık hakkı kişi varlığına ait olup devredilemeyen bir haktır. Bu hakkın özünde cinsel özgürlük vardır. Cinsel özgürlük ise kişinin cinsel tercihlerini serbest bir biçimde ortaya koyabilmesidir.³ Cinsel özgürlük gerek hukukun gerek örf ve âdetin belirlediği sınırlar dâhilinde kişinin kendi vücudu üzerinde serbestçe tasarruf etme özgürlüğüdür.⁴