Boşanma Davalarında Tazminat ve Yoksulluk Nafakası Taleplerinin İleri Sürülmesi Anı ve Yargıtay’ın Görüş Değişikliğinin İrdelenmesi

Fatih KARAMERCAN

Boşanma davalarının temyiz incelemesini yapan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 1086 sayılı HUMK döneminde, boşanmaya karar verilinceye kadar dava süresince her aşamada, ayrıca harca ve ıslaha gerek olmaksızın yoksulluk nafakası, maddî tazminat ve manevî tazminat talep edilebileceği yönünde görüş belirterek kararlar vermekteydi.

01.10.2011 tarihinde yürürlüğü giren HMK döneminde aynı Daire, HMK 141’inci maddesini gerekçe göstererek dilekçelerin teatisi aşamasına kadar (ön inceleme duruşmasına karşı tarafın mazeretsiz olarak gelmemesi durumunda ön inceleme duruşmasında) yoksulluk nafakası , maddî ve manevî tazminat taleplerinin ileri sürülmesi gerektiğini aksi durumda iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi kapsamında kalacağını bildiren kararlar vermektedir. Çalışmamızda, HUMK ile HMK arasında iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi kapsamında ne gibi farklılıklar olduğu, boşanma davalarında yargılama usulünün hangi ilkeye tabi olduğu ve anılan Dairenin söz konusu kararları vermek için dayanak yaptığı maddenin hukukî anlamda doğru bir gerekçe oluşturup oluşturmadığı hususları üzerinde durulduktan sonra görüşümüzü ifade etmeye çalışacağız.

1086 sayılı HUMK, 6100 sayılı HMK, 6100 sayılı HMK 141’inci Madde, TMK 184’üncü Madde, Boşanma, Yoksulluk Nafakası, Maddî ve Manevî Tazminat.

The Supreme Court’s Second Civil Department which has reviewed appeal in divorce cases was giving decisions 
under old Civil Procedure Code no.1086 that demands for alimony, pecuniary and non-pecuniary damages can be asked 
without any requirement of fee and amendment at every stage of the proceedings till the divorce case was concluded.

The same Department now is giving decisions by showing the reason based on the new Civil Procedure Code art.141 that alimony, pecuniary and non-pecuniary damages demands should be asked till the exchange of petitions stage (if the other party wouldn’t come to the preliminary examination hearing without an excuse, it should be demanded at this hearing), otherwise this demand should be considered in the context of extension and modification of allegation and defense. In our study, which differences there are between old and new Civil Procedure Codes in the context of extension and modification of allegation and defense, which proceeding principles would be applied to divorce cases and if the article 141would comprise appropriate legal base for the above-mentioned Department’s decisions will be discussed and our opinion on the issue will be given therefore.

Civil Procedure Code no.1086, Civil Procedure Code no.6100, Civil Procedure Code art.141, Turkish Civil Code art.184, Divorce, Alimony, Pecuniary and Non-Pecuniary Damages.

GİRİŞ

01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren HMK ile Yargıtay’ın HUMK döneminde verdiği bazı kararların da hükmü kalmamıştır. HMK’nın yürürlüğe girmesi ile çalışma konumuzu oluşturan Yargıtay Kararı’nın gerçekten de önceki içtihatları etkisiz hale getirip getirmediğini daha iyi ifade edebilmek için HUMK ile HMK arasında, iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi kapsamında ne gibi farklılıklar olduğunu, sonrasında ise boşanma davalarında yargılama usulünün hangi ilkeye tabi olduğunu tespit etmeye ve en sonunda ise, çalışma konumuzu oluşturan Yargıtay Kararı’nın gerekçesinin hukukî anlamda doğru bir gerekçe olup olmadığını değerlendirerek görüşümüzü ifade etmeye çalışacağız.

İddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı; bazı istisnalar dışında (ıslah ve karşı tarafın açık muvafakati) davacının iddiasını, davalının da savunmasını dilekçelerin teatisi aşamasından sonra genişletememesi ve değiştirememesi şeklinde ifade edilebilir.

İDDİANIN VE SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VE GENİŞLETİLMESİ YASAĞI açısından HUMK ile HMK arasındaki farkı formülize edersek;