Türk Marka Hukukunda Malların ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasında Kullanılan Tebliğ ve Tebliğ’de Kullanılan Alt Grup Sistemi Üzerine Değerlendirmeler

Comments on the Official Communication of Classification of Goods and Services and Sub-Group System used within Official Communication in Turkish Trademark Law

Erman VATANSEVER

Marka Hukukunda marka tesciline sağlanacak korumanın kapsamını tayin edebilmek için malların ve hizmetlerin ifade ediliş şekli (terminolojisi), sınıflandırılması ve malların/hizmetlerin aynılığı, benzerliği ya da aynı tür olup olmamaları hususları oldukça önemli meseleler olmasına rağmen Türkiye’de bu hususlar yeterince incelenmemiş durumdadır. Türkiye’de marka koruması için yapılan başvurularda yüksek oranda Malların ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ kullanılmakta Tebliğ’de de mallar/hizmetler belirli alt gruplara bölünerek genel tanımları içerir şekilde sınıflandırılmaktadır. Malların/hizmetlerin genel tanımları içerecek şekilde ve birbirleriyle aynı veya yüksek düzeyde benzer olmayan emtiaların bir arada gruplandırılmasının Türk marka koruma sisteminde bir takım aksaklıklara neden olduğu düşünülmekte ve bu yazı kapsamında bu aksaklıklar açıklanmaya çalışılmaktadır.

Sınai Mülkiyet Kanunu, Marka, Nis Sınıflandırması, Mallar ve Hizmetler, Malların ve Hizmetlerin Sınıflandırılması, Aynı Mallar ve Hizmetler, Aynı Tür Mallar, Malların ve Hizmetlerin Benzerliği, Alt Grup, Alt Sınıf, Karıştırılma İhtimali.

Although expression (terminology) and classification of goods and services and being identical, similar or same kind for the goods and services are crucially important to outline the scope of protection results from trademark registration in Trademark Law, these topics have not been sufficiently addressed in Turkey. In trademark applications, Official Communication of Classification of Goods and Services has been widely used and goods and services have been gathered and classified in sub groups with broad expressions in Turkey. It has been thought that these broad expressions and gathering of goods and services that are not identical or highly similar together within sub-groups give rise to some setbacks in Trademark Protection in Turkey and those setbacks have been endeavored to clarify within this article.

Ip Code, Trademark, Nice Classification, Goods, Services, Classification of Goods and Services, Identical Goods and Services, Goods and Services of Same Kind, Similarity of Goods and Services, Sub-Group, Sub-Class, Likelihood of Confusion.

I. Giriş

Markaların kullanımı inhisarı, ancak tescilli oldukları mal/hizmet alanındadır.¹ Bu anlamda marka tescili ile sağlanan koruma tescil edildiği mal veya hizmet ile sıkı sıkıya bağlıdır. Marka tescili ile sağlanan koruma bir benzetme ile açıklanacak olursa, markanın tescil edilmiş olduğu mallar ve/veya hizmetler yapının temelini teşkil ederken, marka koruması bu temel üzerindeki yapıyı oluşturur. Marka hukukunda mallar ve hizmetler korumanın temelini teşkil etmesine ve çok önemli olmasına rağmen Türkiye’de geri planda kalmış durumdadır.

Markanın kullanım tekeli, sadece tescilli olduğu malda veya hizmette iken, sağlamış olduğu korumanın kapsamı tescilli malları veya hizmetleri aşabilmekte, nispi ret gerekçeleri arasında sayılan karıştırılma ihtimali² müessesi sayesinde itiraz üzerine benzer mallar/hizmetler için markaların tescili engellenebilmektedir.³ Dahası marka sahibinin izni olmaksızın tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mallarla veya hizmetlerle aynı veya benzer malları veya hizmetleri kapsayan işaretlerin kullanımı, marka sahibinin hakkına tecavüz olarak sayılmakta ve bu fiiller cezai yaptırımlara tabi tutulmaktadır.

Bilindiği üzere, markalar hangi mal ve hizmet için kullanılacaksa buna göre sınıflandırılır.⁴ Tescili talep edilen ve markanın üzerinde kullanılacağı mallar/hizmetler uluslararası geçerliliği bulunan Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Nis Anlaşmasına göre sınıflandırılmaktadır. Nis Anlaşmasının 2’nci maddesi uyarınca, anlaşmaya taraf ülkelerin Nis Sınıflandırmasını esas veya yardımcı sistem olarak kabul edebilme özgürlüğü bulunduğundan, ulusal ülke ofisleri kendi ihtiyaçları doğrultusunda Nis Sınıflandırmasını temel alarak kendi mal/hizmet listelerini oluşturabilmektedirler.