Brüksel I Tüzüğü (Recast) Işığında Elektronik Tüketici Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklara İlişkin Milletlerarası Yetki Anlaşmaları

Choice of Court Agreements Relating to Disputes Arising From Electronic Consumer Contracts According to the Brussels I Regulation Recast

Aslıhan ÇOBAN

Avrupa Birliği hukukunda, tüketiciye ilişkin koruyucu hükümlerin yer aldığı önemli çalışmalardan biri 1215/2012 sayılı Medeni ve Ticari Konularda Yargı Yetkisi ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Konsey Tüzüğü’dür (Brüksel I Tüzüğü Recast). Bu Tüzükte bulunan koruyucu hükümler uyarınca elektronik tüketici sözleşmesine ilişkin yetki anlaşması yapılabilmesi için uyuşmazlık konusu elektronik tüketici sözleşmesinin m.17 kapsamına girmesi gerekmektedir. Tüzük m.17 kapsamında kalan bir elektronik tüketici sözleşmesine ilişkin yapılan yetki anlaşması, Tüzük m.19’da düzenlenmektedir.

Brüksel I Tüzüğü, Elektronik Tüketici Sözleşmeleri, Tüketici Sözleşmesi, Yetki Anlaşmaları, Yetki.

Under the European Union law, one of the most important legislation which involves consumer protective provisions is the 1215/2012 Council Regulation on Jurisdiction and the Recognition and Enforcement of Judgments in Civil and Commercial Matters (Brussels I Regulation Recast). Pursuant to the protective provisions which fall within this Regulation, an electronic consumer contract which is a matter of dispute must be in the scope of Article 17 to conclude a jurisdiction agreement regarding the electronic consumer contract. The jurisdiction agreement concerning electronic consumer contract within the scope of Article 17 of the Regulation is regulated in Article 19.

Brussels I Regulation, Consumer Contract, Electronic Consumer Contracts, Jurisdiction Agreements, Jurisdiction.

Giriş

Bilgi ve iletişim teknolojisinde yaşanan gelişmelerle birlikte ticari ilişkilerde de yeniliklere paralel olarak değişiklikler meydana gelmektedir. Dünyanın büyük bir pazar hâline gelerek alım-satım işlemleri ve tedarik, pazarlama, lojistik aşamalarının kurum içi ve kurumlar arası bütünleşmesi elektronik ticaret ile gerçekleşmektedir.¹ Elektronik ticaretin gelişmesiyle, bu ticaret türünün bir alt dalı olan elektronik tüketici sözleşmesi günlük hayatın her alanında karşımıza çıkmaya başlamıştır. Bunun yanında internettin hayatımızdaki etkisinin bir sonucu olarak, farklı devletlerde bulunan tarafların internet aracılığı ile tüketici sözleşmesi yapmaları da oldukça kolaylaşmıştır. Dolayısıyla söz konusu sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklarda tüketicinin sınır ötesi korunması giderek önem kazanmaya başlamıştır.

Tüketicinin milletlerarası alanda korunması sadece maddi hukukta değil aynı zamanda usul hukuku alanında da sağlanmaktadır. Bu koruma ise genel kurallardan ayrılan sosyal ve ekonomik açıdan sözleşmenin daha zayıf tarafı olan tüketici ile sözleşmenin diğer tarafı arasındaki satıcı ya da sağlayıcının menfaatinin dengelenmesini amaçlayan özel kurallar ile gerçekleştirilmektedir.²

Avrupa Birliği (AB) hukukunda da tüketicinin milletlerarası alanda korunmasını sağlayan birçok düzenleme yer almaktadır.³ Bu çerçevede, tüketiciyi koruyan önemli düzenlemelerden biri 1215/2012 sayılı Medeni ve Ticari Konularda Yargı Yetkisi ve Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Konsey Tüzüğü’dür⁴ (Brüksel I Tüzüğü Recast).