Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Çizilmiş Cironun Hukukî Sonuçları

Legal Consequences of Crossed Endorsement

Ersin ÇAMOĞLU

Ciroyu ancak maddi hukuka göre hak sahibi olan ciranta çizebilir (iptal edebilir). Ciranta bu işlemi kural olarak kendi cirosu üzerinde yapar. Bir cirantanın başka ciroları çizmesi (iptal etmesi) sadece müracaat haklarının kullanılması aşamasında TK 727(2) maddesinin izin verdiği sadeleştirme işleminde mümkündür. Ciranta çizme (iptal) işlemini HMK 207 madde uyarınca bu işlemden dönme veya işlemi değiştirme iradesini belirterek ve parafıyla onaylayarak yapmalıdır. Ciranta bu suretle ciroyu tamamen veya kısmen iptal edebilir. Cironun karalanması, silinmesi, kazınması vb. yoluyla yapılan atipik çizmeler (fiili iptaller) ise hak sahibinin imzası ile onaylanmadığı sürece geçersizdir; ciro zincirinde kopukluk yaratırlar. Cironun yetkili olmayan kişilerce çizilmesi, resmi senette tahrifat ya da sahtecilik suçunu oluşturur (TCK 204, 210).

Çizilmiş Ciro, Cirodan Dönme, Haklı (Yasal) Çizmeler, Atipik Çizmeler, Ciro Zincirinde Sadeleştirme.

Only the endorser who is the right holder pursuant to substantive law can cross (cancel) the endorsement. In principle, endorser executes this transaction over his/her own endorsement. Crossing (cancellation) of other endorsements by the endorser is possible only for the simplification transactions, permitted by Art. 272(2) of Commercial Code, in the course of the exercise of application rights. The endorser must execute this crossing (cancellation) transaction by indicating the will of avoidance or alteration of the transaction according to Art. 207 of Code of Civil Procedure, and by approving with his/her initials. By this way, the endorser can cancel the endorsement completely or partially. Atypical crossings (if they are actual cancellations) made through crossing out, erasure or scratch of the endorsement are invalid as long as they are not approved by the right holder’s signature; they create a break in the chain of endorsements. The crossing of endorsement by unauthorized persons constitutes offenses of forgery or falsification of official documents (Art. 204 and 206 of Turkish Criminal Code).

Crossed Endorsement, Avoidance of Endorsement, Lawful (Legal) Crossings, Atypical Crossings, Simplification of Endorsement Chain.

I. KONUNUN SUNUMU

Hamilin hak sahipliği” başlığını taşıyan ve muntazam ciro zincirinin nasıl belirleneceğini düzenleyen TK’nun 686. maddesinin 1. fıkrası uyarınca:1

Bir poliçeyi elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa da kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde, yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar bu hususta yazılmamış hükmündedir...

İlk bakışta çok açık ve yalın görünen, “Çizilmiş cirolar ... yazılmamış hükmündedir”ibaresi, kanımca incelenmeye ve açıklanmaya muhtaç pek çok sorunu içinde barındırmaktadır. Bunların başında ciroyu çizme hakkının kime ait olduğunu belirlemek geliyor. Bu sorunun cevabı, hangi çizme işleminin yasal, hangisinin yasa dışı olduğunu saptamamızı sağlayacaktır. Diğer bir anlatımla TK 686(1) hükmünde sözü edilen ciroyu çizme yetkisinin sahibini ve bu yetkinin sınırlarını saptamak, bize hangi çizme işleminin meşru, hangisinin senette yasa dışı bir değişiklik (tahrifat) olduğunu belirleme imkânını verecektir. Bu yazımda TK 686(1) hükmünde yer alan bir cümlelik “Çizilmiş cirolar bu hususta yazılmamış hükmündedir” kuralını daha da yakından incelemeye, tâbir caizse mercek altına almaya çalışacağım.