Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Engelli Hakları Sözleşmesi’nin
 Hazırlanmasında Rol Oynayan
 Etkenler ve Sözleşme’nin
 Temel Özellikleri

The Factors that Cause the Preparation of the Convention on the
 Rights of Persons with Disabilities and the Main Characteristic of the
 Convention

Songül ATAK

Engelli haklarının güvence altına alınması günümüzde Birleşmiş Milletler’in öncelikleri arasında yer almakla beraber, bu konu uzun yıllar BM tarafından ciddi bir şekilde ihmal edilmiştir. 1945 yılında kurulan BM örgütü engelli hakları konusunda ilk düzenlemesini 1971 yılında yapmıştır. Bu alandaki en önemli düzenlemesi ise 2006 yılında kabul etmiş olduğu Engelli Hakları Sözleşmesi’dir. Sözleşme’nin içerdiği hakların uygulanmasını izlemek amacıyla Engelli Hakları Komitesi’nin kurulması kabul edilmiştir. Bu çalışmada, Engelli Hakları Sözleşmesi’nin kabul edildiği sürece kadar Birleşmiş Milletler’in engelli haklarına yaklaşımı, Sözleşme’nin hazırlanmasında rol oynayan etkenler ve engelli hakları açısından sağladığı güvenceler incelenmiştir.

Birleşmiş Milletler, Engelli Hakları Sözleşmesi, Engelli Hakları Komitesi.

Todays, the protection of disability rights is one of the priority of the United Nations. However, this subject has seriously neglected by the United Nations for many years. The UN which was established in 1945 adopted the first document on disability rights in 1971. The most important document is the Convention on the Rights of Persons with Disabilities that was adopted in 2006. The Committee on the Rights of Persons with Disabilities was established in order to monitor the implementation of the Convention. In this study, the UN approach to disability rights until the adoption of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, the factors that cause the preparation of the Convention and the rights those provided by the Convention have been reviewed.

The United Nations, The Convention on the Rights of Persons with Disabilities, The Committee on the Rights of Persons with Disabilities.

Genel Olarak

Kuruluş amaçları arasında insan haklarının korunması ve geliştirilmesi amacı da yer alan Birleşmiş Milletler Örgütü kurulduğu tarihten itibaren insan hakları alanında farklı belgeler hazırlamıştır. Bu alanda hazırlanan ilk önemli belgeler: İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi,1 Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi ile Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesidir.2 Ancak her üç belgede de engelli hakları ile ilgili doğrudan bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Engellilerin dünya genelinde ciddi sorunlarla karşı karşıya oldukları gerçeği, bu alanda bir şeyler yapılmasını ve engelli haklarıyla ilgili düzenlemeler içeren spesifik belgeler hazırlanmasını zorunlu kılmıştır. Birleşmiş Milletler Örgütü engellilerin sorunlarını ancak 1970’lerin başından itibaren ele almaya başlamıştır.

Bu alanda adım atılmasında, engelli hakları alanında mücadele eden sivil toplum örgütlerinin önemli bir rol oynadığı söylenebilir. Birleşmiş Milletlerin engelli haklarının korunması açısından sağladığı en önemli ilerleme, Engelli Haklarına İlişkin Sözleşmenin ve Seçmeli Protokolün kabul edilmesidir. Hem Sözleşme hem Seçmeli Protokol 2006 yılında kabul edilmiş3 ve 2008 yılında yürürlüğe girmiştir.