Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 72/5. Maddesinin Kanunilik İlkesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Bağlamında Değerlendirilmesi

Examining the Article 72/5 of the Regulation on the Implementation of the Turkish Citizenship Law in the Context of the Principle of Legality and Deferment of the Announcement of the Verdict

Mustafa ERKAN

Türk vatandaşlığının sonradan kazanılmasında aranan “milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama” şartından ne anlaşılması gerektiği Türk Vatandaşlık Kanunu Uygulama Yönetmeliği m.72/5’te ortaya konulmuştur. İlgili kavramlar somutlaştırılırken Türk Vatandaşlık Kanununda ve onun gerekçesinde yer almayan ilave şartlar getirilmiştir. Getirilen bu ilave şartların içerisinde, taksirli suçlar hariç olmak üzere altı aydan fazla hapis cezası alan yabancı gerçek kişilerin hükmün açıklanması geri bırakılsa bile Türk vatandaşlığını kazanamayacağı yer almıştır. Bahse konu bu düzenleme hem kanunîlik ilkesine hem de hükmün açıklanmasının geri bırakılması düzenlemesinin düzenleniş amacına aykırılık teşkil etmektedir.

Türk Vatandaşlığı, Kamu Düzeni, Milli Güvenlik, Kanunîlik İlkesi, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması.

What should be understood from the condition of "should not have any obstacle in terms of national security and public order" in acquiring the Turkish citizenship is explained in the Article 72/5 of the Regulation on the Implementation of the Turkish Citizenship Law. While embodying relevant concepts, additional requirements which do not exist in the Turkish Citizenship Law and its justification have been introduced in the Regulation. Pursuant to additional conditions, foreign real persons are not able to gain Turkish citizenship if foreign real persons were sentenced to imprisonment for a period of more than six months even if deferment of the announcement of the verdict, except for negligence crimes. This regulation contradicts both the principle of legality and the objection of deferment of the announcement of the verdict.

Turkish Citizenship, Public Policy, National Security, Principle of Legality, Deferred Announcement of Verdict.

Giriş

Türk vatandaşlık hukukunun temel ilkelerinden biri kanunîlik ilkesidir. Bu durum Türkiye Cumhuriyeti Anayasası¹ (Anayasa) m.66’da açıkça yazılmıştır. Anayasa m.66/3’ün hükmü “Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir” şeklindedir. Bu açık hüküm gereğince Türk vatandaşlığının nasıl, hangi şartlarda, ne sürede kazanılacağının ve kaybedileceğinin kanunda düzenlenmiş olması gereklidir.

Kanunîlik ilkesini, her hususun kanun ile düzenleneceği şeklinde anlamamak yerinde olacaktır. Burada önemli olan nokta Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybında mutlaka bir kanuni dayanağın olmasıdır. Bir başka ifadeyle, kanunda açıkça yazılmayan soyut hususların sınırları kanunda çizilmesi koşuluyla, uzmanlık gerektiren teknik meseleler ve usule ilişkin konular kanuna aykırı olmamak kaydıyla ikincil mevzuatta da düzenlenebilir.

Türk Vatandaşlık Kanununda² (TVK) Türk vatandaşlığının sonradan kazanılmasındaki değişik düzenlemelerde yer alan milli güvenlik ve kamu düzeni³ bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak hükmü soyut olarak düzenlenmiştir. Bu sebeple kamu düzeni ve milli güvenlik açısından engel teşkil etmeyecek hususların neler olduğuna ilişkin düzenleme ikincil mevzuatta yapılmıştır.