Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Coğrafi İşaretlerin Hükümsüzlüğü

Rahat GURBANOV

Coğrafi işaret lerin hükümsüzlüğü, 555 sayılı Coğrafi İşaret lerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de düzenlenmiş olup, söz konusu KHK’da hükümsüzlük davası nın herhangi bir süreye tabi olup olmadığı ya da süresinin ne olduğu konusuna değinilmemiştir. Bu nedenle “markalara” ilişkin tartışmaları bu bağlamda değerlendirmek gerekmektedir. Ayrıca CoğİşKHK’da sadece “hükümsüzlük” kavramı kullanılmıştır. Ancak “hükümsüzlük” kavramıyla “iptal” kavramı, karşılaştırılması gereken bir husustur; hükümsüzlük sebepleri incelendiğinde, CoğİşKHK m. 21/I-c’de belirtilen denetime ilişkin durumun hükümsüzlük davasını değil, iptal davası nı gerektirdiği görülecektir. Bu kapsamda çalışmada ana hatlarıyla, hükümsüzlük davasının niteliği ve iptal davası, hükümsüzlük davasının süresi, tarafları, hükümsüzlük halleri , hükümsüzlük kararı nın etkisi ve AB hukukunda tescil edilmiş menşe adı nın/coğrafi işaret in hükümsüzlüğü konuları açıklanmaktadır.

Coğrafi İşaret, Marka, Hükümsüzlük Davası, İptal Davası, Hükümsüzlük Halleri, Hükümsüzlük Kararı, Menşe Adı.

I. GENEL OLARAK

Coğrafi işaretin hükümsüzlüğü, 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin1 21’inci maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddede coğrafi işaretin hükümsüzlük sebepleri üç bent halinde sayılmıştır. Bu sebeplerin sınırlı sayıda olduğu hükmün lafzından anlaşılmaktadır.

CoğİşKHK’da sadece “hükümsüzlük” kavramı kullanılmıştır2. Bununla birlikte doktrinde, özellikle markalar için “hükümsüzlük” kavramıyla “iptal” kavramı karşılaştırılmaktadır. Tekinalp3, hükümsüzlük ve iptal davalarının aynı anlama geldiğini belirtmekle birlikte esas terimin hükümsüzlük olduğunu ifade etmektedir. Arkan4 ise, tescilin yapılmasına kadar olan süreç için olan durumlar için hükümsüzlük (invalidity), tescilden sonra ortaya çıkan durumlar için iptal (revocation) kavramının, 89/104 sayılı kaynak Topluluk Tüzüğünde de yapıldığı şekliyle uygun olacağını belirtmektedir.

Hükümsüzlük davası, geçmişe etkili olarak sonuç doğurmaktadır. Bu nedenle, tescil anında var olan sebeplere dayanarak hükümsüzlük davasının açılmasının bir sakıncası yoktur. Buna karşılık iptal davasında, başka bir tarih belirtilmemişse, verilen karar, iptal başvurusunun yapıldığı tarihten itibaren hüküm ifade eder ve ileriye yöneliktir5. Dolayısıyla, tescil anında var olmayan sebeplere dayanarak coğrafi işaret hakkını geçmişe etkili olarak hükümsüz kılmak hakkaniyete aykırı olabilecektir6.