Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri
Security Precautions About the Legal Entities
Kerim ÇAKIR
Faaliyetlerini temsilcileri aracılığıyla yürüten tüzel kişilerin, maddi bir bünyeleri ve hareket yetenekleri bulunmadığından 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri uyarınca ceza sorumluluğu yoktur. Tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
TCK’nın 60’ıncı maddesinde iki tür güvenlik tedbirinden bahsedilmektedir. İlki özel hukuk tüzel kişisinin faaliyet izninin iptal edilmesi, ikincisi ise işlenen suçtan menfaat temin eden tüzel kişi hakkında müsadere hükümlerinin uygulanmasıdır. Bahse konu tedbirlere müracaat edilebilmesi için ilgili suç tipinde açık hüküm bulunması gerekir. Bu tedbirlere başvurmak işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracaksa herhangi bir tedbire hükmedilmesine ihtiyaç yoktur.
Tüzel kişilerin faaliyet sahalarının disipline edilmesi amacıyla uygulanan iznin iptali ve müsadere güvenlik tedbirleri tüzel kişilerin sorumluluğunun tartışılmasına neden olmaktadır. Bu durumun bir sonucu olarak 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’na 26.06.2009 tarih ve 5918 sayılı Kanunla başlıklı 43/A maddesi eklenmiş ve tüzel kişiler hakkında idari para cezası yaptırımı öngörülmüştür.
Çalışmada ele aldığımız tedbirler ancak özel hukuk tüzel kişilerine tatbik edilebilir. Kamu tüzel kişileri hakkında herhangi bir güvenlik tedbiri uygulanamaz.
Tüzel Kişi, Güvenlik Tedbiri, Faaliyet İzninin İptali, Müsadere.
Legal entities which are carrying out their activities through their representatives in accordance with Turkish Criminal Code Numbered-5237 don’t have criminal responsibility as a consequence lack of physical asset and ability of mobility. Special security measures can be imposed about legal entities.
Two types of security measures are mentioned in Article 60 of TCC. The first one is the cancellation of the activity permit of the private legal entity and the second is the enforcement of the confiscation provisions of the legal entity that provides benefits from the committed crime. There must be clear provision for the type of offense in order to be able to apply the measures. There is no need to impose any measure if being subject to them would create a result that is heavier than the crime.
The cancellation of the permission applied for the purpose of disciplining the activities of legal entities and the confiscation security measures lead to the discussion of the responsibility of the legal entities. As a result of this situation, article 43/A entitled was added to the Misdemeanors Code Numbered 5326 under the Law Number 5918 dated 26.06.2009 and it is possible for legal persons to be subjected to administrative fines pursuant.
The measures we consider in the study can only be applied to legal entities of private law. No security measures can be imposed on public legal entities.
Legal Entity, Security Measure, Cancellation of Permit, Confiscation.
I. GİRİŞ
TCK’da tüzel kişilerin (hükmi şahıs) suç faili olamayacağı, ancak bir suçun tüzel kişinin yararına olarak veya tüzel kişiliğin faaliyeti çerçevesinde işlenebileceği kabul edilmektedir. Bu ihtimalde tüzel kişiler hakkında onlara özgü güvenlik tedbirleri uygulanır. Çünkü bu durumda suçun faili tüzel kişi değil, onun faaliyetlerini sürdüren gerçek kişilerdir1 .
Güvenlik tedbirlerinin konusunu, suç işleyen kişi oluşturabileceği gibi suçun maddi konusu ya da suçun işlenmesinde kullanılan araçlar da oluşturabilir2 .
Tüzel kişilerin ceza hukuku anlamında suç işlemesine, hükmi şahsiyeti oluşturan hukuki metin (tüzük) engeldir. Zira tüzel kişi, ancak faaliyet alanlarını gösteren tüzük kapsamında eylem ve işlemde bulunabilir. Tüzük de; kanun, genel ahlak ve adaba aykırı olamayacağından, bu nitelikteki bir irade “yok” hükmündedir. Dolayısıyla suç ancak tüzel kişinin organlarını oluşturan gerçek kişiler tarafından işlenebilir.
