Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Haksız Rekabet Düzenlemelerinin Tarihi Gelişimi ve Genişleyen Uygulama ve Koruma Alanı

Historical Development of Unfair Competition Regulation and Its Expanding Scope of Application and Protection

Erdem AKPINAR

Haksız rekabet hukuku ile korunan menfaatler tarih boyunca genişlemiştir. Bu genişleme haksız rekabet hukuku ile fikri mülkiyet hukuku, tüketici hukuku ve rekabetin korunması hukuku ile kesişim kümeleri ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada önce Türk haksız rekabet hukukunun düzenleniş şekli açıklanacak ve değerlendirilecek akabinde genel olarak haksız rekabet hukukunun tarih boyunca gelişimi ve ortak menfaatleri koruyan diğer benzer hukuki kurumlar alanları arasındaki ilişki incelenecektir.

Haksız Rekabet, Rekabet Hukuku, Tüketici Hukuku, Dürüstlük Kuralına Aykırı Davranışlar.

Interests protected by unfair competition regulations has enlarged throughout the history. This enlargement brought out some intersection areas between unfair competition law and intellectual property law, consumer law and competition law. In this study the regulation method of Turkish unfair competition law will be will be explained and commented then the progress in time of unfair competition law in general and the relation between unfair competition law and other similar legal institution will be examined.

Unfair Competition, Competition Law, Consumer Law, Acts Against Good Faith.

Giriş

Aynı veya benzer mal ve hizmetleri sunan birden çok tedarikçinin olduğu yerde rekabet doğal olarak ortaya çıkacaktır1. Bu şekilde ortaya çıkan rekabet, tedarikçileri daima daha iyi mal ve hizmet sunmaya ve fiyatları da makul bir kâr payı ekleyerek belirlemeye zorlayacaktır2. Aksi takdirde piyasa şartlarına uzun süre ayak uyduramayan tedarikçiler müşteri kaybedecek ve nihayet “pabucu dama atılan”3 bu tedarikçiler er ya da geç ticaret hayatından çekilmek zorunda kalacaktır.

Rakiplerin ürünlerinin kalitesi ve fiyatlarını kendi ürünlerininkilerle kıyaslamak ve asla geride kalmamak tedarikçiler için zorlu olabilir. İşte bu zorlu yükümlülükten kurtulmak için bazı tedarikçiler dürüst olmayan yöntemlere başvurarak tabiri caizse işin kolayına kaçmak isteyebilir. Bu şekilde dürüst olmayan yöntemlere meyledilmesi gerek dürüstlük kuralına uyan diğer rakiplerin, gerekse dürüst bir rekabet oyunun devam ettiği bir piyasanın nimetlerinden faydalanan müşterilerin ve dolaylı olarak piyasadaki bütün katılanların aleyhine sonuçlar doğuracaktır. Ekonomik rekabetin ahlâk ve dürüstlük kuralıyla sınırlanmasını öngören haksız rekabet hükümleri işte bu olumsuzlukları engellemeyi hedefler.

Haksız rekabetin hükümleri rakiplerin birbirlerinin ürünlerinin tanınmışlığından, buluşlarından, ticarî sıralarından ve uzun yıllar uğraşarak müşteriler nezdinde yarattıkları ticarî itibardan karşılıksız yararlanılmasını yasaklamaktadır. Haksız rekabet hükümleri bu yönüyle tıpkı fikri mülkiyet hakların korunmasına yönelik özel kanunlar da olduğu gibi rakiplerin birbirlerinin emeklerinden karşılıksız “paraziter” bir şekilde yararlanmasını engellemeye yöneliktir. Böylece tedarikçilerin ürünlerini müşteriler nezdinde daha cazip kılmak için yapacakları tüm masraf ve külfetlerin karşılığını alamamalarının önlenmesi amaçlanmıştır4.