Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

6098 Sayılı Yeni Borçlar Kanununun Kira Hukuku Açısından Getirdiği
 Yenilikler

Tayfun ERCAN

Avrupa Birliği reform sürecinde gerçekleştirilen yargı reformları ve uluslararası ekonomik gelişmelerin artması dünya düzeniyle uyumlu yeni bir Borçlar Kanununu gerektirmiştir. 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunuyla kapsamlı değişikliklerin ve yeniliklerin getirilmesi amaçlanmıştır. Yeni Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte 818 sayılı eski Borçlar Kanunu ve 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkındaki Kanun yürürlükten kalkmıştır. Kanunkoyucu tarafından başta sistematik ve terminolojik olarak Kanunun dili sadeleştirilmiş, daha anlaşılır hale getirilmiş ve yeni bir takım kavramlar ve kurallar kazandırılmıştır. 12 Temmuz 2012 tarihli ve 28351 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Kanununun 323’üncü (kira ilişkisinin devri), 325’inci (kiralananın sözleşmenin bitiminden önce geri verilmesi), 331’inci (önemli sebepler), 340’ncı (bağlantılı sözleşmeler), 342’nci (kiracının güvence vermesi), 343’üncü (kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz şeklindeki hükmü), 344’üncü (kira bedelinin belirlenmesi), 346’ncı (kiracı aleyhine düzenleme yasağı) ve 354’üncü (dava sebeplerinin sınırlılığı) maddelerinin 1.7.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmayacağı ve bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunacağı ve kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.

Bu çalışmada esas itibariyle, 6098 sayılı yeni Borçlar Kanununun kira hukuku konusunda getirdiği başlıca yenilikler incelenmiştir. Kira sözleşmelerine ilişkin tüm bu yenilikler sistematik olarak yorumlanmış ve yeni Borçlar Kanununun etkileri her yönüyle ele alınmıştır.

Yeni Borçlar Kanunu, Kira Hukuku.

I. KİRA SÖZLEŞMESİ

Yeni Borçlar Kanununun 299’uncu maddesinde kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını ya da kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık üzerinde mutabık kalınan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanmıştır3.

Kira sözleşmesi belirli ya da belirsiz süreli olabilir. Sözleşmede kararlaştırılan sürenin dolmasıyla birlikte herhangi bir ihbara ya da bildirime gerek olmaksızın kira sözleşmesi sona erecek ise bu kira sözleşmesi belirli süreli kabul edilir; diğer kira sözleşmeleri ise belirli olmayan bir süre için yapılmış kabul edilir.

Kiraya verenin ilk borcu, kiralananı teslim borcudur. Kiraya veren, kiralananı, taraflar arasında kararlaştırılan tarihte sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim etmek ve sözleşme müddetince bu durumda bulundurmak zorundadır. Bu zorunluluk emredici olup konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı aleyhine değiştirilemez. Diğer kira sözleşmeleri bakımından ise kiracı aleyhine genel işlem koşulları yoluyla bu hükme aykırı düzenleme yapılması mümkün değildir.