Uluslararası Sözleşmeler Çerçevesinde Kamu Personelinin Sendikal Haklarının Yeni Anayasaya İntikali

Harun KALE

Çalışmada, Türkiye açısından, kamu personelinin sendikal hakları, Türkiye’nin dahil olduğu, uluslararası sözleşmeler ekseninde, Anayasal olarak ele alınmıştır.

Kamu Personeli, Sendikal Haklar, Anayasa, Uluslararası Çalışma Örgütü, Örgütlenme Hakkı.

Kamu personelinin sendika üyeliği başta olmak üzere sendikal hakları iç hukukumuzda esasen 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununda düzenlenmiştir. Bu Kanun’un “kötünün iyisi” niteliğinde olduğu, kamu personeline “çalışan” olmanın getirdiği tabii hakları tanımaktan ziyade bu hakları kısıtlayıcı nitelikte olduğu bilinmektedir. Bunun yanında bu Kanunda konu edilmeyen toplu sözleşme ve grev gibi sosyal ve sendikal haklar ve özgürlükler birçok uluslararası belgelerde ve sözleşmelerde yer almaktadır.

Bu türden uluslararası sözleşmeler; 1961 tarihli Avrupa Konseyi Sosyal Şartı, 1996 tarihli (Gözden Geçirilmiş) Avrupa Konseyi Sosyal Şartı, Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) sözleşmeleri içinde, 1948 tarihli Sendika Özgürlüğüne ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına İlişkin 87 Sayılı Sözleşme, 1951 tarihli Örgütlenme ve Toplu Görüşme Hakkı Prensiplerinin Uygulanması Hakkında 98 Sayılı Sözleşme, 1978 tarihli Kamu Hizmetinde Örgütlenme Hakkının Korunması ve İstihdam Koşullarının Belirlenmesi Yöntemleri Hakkında 151 Sayılı Sözleşme, 1989 tarihli Çalışanların Temel Sosyal Haklarına İlişkin Topluluk Şartı, 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 1966 tarihli Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası sözleşme ile İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde sendika özgürlüğüne ilişkin düzenlemeler, olarak sayılabilir.

Söz konusu uluslararası hukuki düzenlemeler Türkiye tarafından değişik tarihlerde çok sayıda çekince ile birlikte kabul edilmişlerdir.