Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

İş Kanunu’na Göre Uyuşmazlıkların Özel Hakem Yolu ile Çözümü

Resolution of Disputes With the Help of Private Arbitrator According to the Labor Act

Gülgün ILDIR

4857 sayılı İş Kanunu m. 20 ile, işçi ile işveren arasındaki bireysel iş uyuşmazlıklarında, devlet yargısı yanında, “özel hakem” yoluna başvurma imkanı tanınmıştır. Bu düzenleme, iş hukukunda, artık bağlayıcı bir yol olan tahkim ve bağlayıcı olmayan diğer alternatif uyuşmazlık çözümü yöntemlerinin uygulanabileceği anlamına gelmektedir. Zira Kanun, bu düzenleme ile açıkça bu güne kadar kabul edilenin aksine, iş akdinin feshinde, işverenin sebep göstermemesi ve gösterilen sebebin geçerli olmadığının ileri sürüldüğü hallerde, işçi ile işveren arasında meydana gelen uyuşmazlıkları kamu düzenine ilişkin hallerden olmaktan çıkartarak, tarafların üzerinde serbest iradeleri ile tasarruf edebilecekleri konulardan bir tanesi haline getirmiştir. Devlet yargısının iş yükünü azaltmaya yönelik ve barışçı yollar öneren düzenleme isabetli olmuştur. Yönetmelik bir an önce çıkarılmalı, meslek odaları ise özel hakem listesini oluşturmalıdır.

Tahkim, Arabuluculuk, Hakem, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Özel Hakem

After Labor Act 4857 sec.20 was put into effect, the concept of “private arbitrator” was assigned to be one application way in individual work disputes between employers and employess as well as state judgement. This regulation means there after arbitration which is binding and other ADR methods which are non-binding can be applied in Labor Law. With this regulation, new Labour Law has left the disputes between the employers and employees out of the public order. For that reasonparts can make an agreement with an arbitrator in this subject. These disputes occur in the annulment of Labour contract by the employer: 1.The employer doesn’t make an explanation. 2. The employer makes an explanation but the employee objects to this explanation by claiming that it is invalid. This regulation proposes the decrease in the number of cases and conciliation in dispute resolutions. For this reason a regulation prepared by the goverment should be put into effect soon and Professional.

Arbitration, Mediation, Arbitrator, ADR, Private Arbitrator.

Giriş

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fesih bildirimine itiraz ve usulü” başlıklı 20. maddesinde, işçinin fesih bildirimine itirazı ve bunun yöntemi düzenlenmiştir. İşveren fesih bildiriminde sebep göstermemiş ise veya işçi gösterilen sebebin geçerli olmadığı inancında ise, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabileceği ve toplu iş sözleşmesinde hüküm varsa veya tarafların anlaşması durumunda uyuşmazlığın özel hakeme götürülebileceği kabul edilmiştir.

İşçi ve işveren taraflarının toplu iş sözleşmesi hükümleri ile veya anlaşarak, aralarındaki uyuşmazlığın çözümünü özel kişilere bırakmaları anlamına gelen tahkimde, uyuşmazlığın çözümünün kendilerine bırakıldığı kişilere “özel hakem” denir.

İş Kanunu ile getirilen hükümden önce, Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 58. maddesinde düzenlenmiş olan hüküm gereğince, özel hakeme başvurma sadece “toplu” hak ve menfaat uyuşmazlıkları için mümkündü. “Bireysel” uyuşmazlıklar için tahkim anlaşmaları geçersiz kabul ediliyordu. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 1. maddesine göre, uyuşmazlıkların çözümü İş Mahkemelerinin yetkisine giriyor ve bu yetkinin tahkim sözleşmeleri ile kaldırılamayacağı kabul ediliyordu.