6100 Sayılı HMK’ya Göre Dava Konusunun Devri ve Bir Uygulama: Ayıplı Malın Üçüncü Kişiye Temliki
Mehmet Akif TUTUMLU
I. 6100 SAYILI HMK'YA GÖRE DAVA KONUSUNUN DEVRİ
Medeni usul hukukuna ve HMK yargılama sistemine egemen olan ilkelerden biri olan tasarruf ilkesi1ne göre, dava açıldıktan sonra da tarafların dava konusu (müddeabih) üzerinde tasarruf yetkileri devam eder. Dava konusu hakkın maliki olan davacı veya davalı bu hakkını (dava konusunu) dava devam ederken üçüncü kişiye temlik edebilir, temlik edenin sıfatına göre bu durumda, davada tarafta yahut dava konusunda bir değişiklik meydana gelmektedir. İşte bu yazıda ele aldığımız konu, bu değişikliği yeni usul Yasasının nasıl düzenlendiğini açıklamak, mülga HUMK'la farklı yanlarını ortaya koymak ve bir uygulama örneğini belirtilen bağlam içinde değerlendirmektir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 125’inci maddesinde düzenlenen dava konusunun devri, büyük ölçüde mülga HUMK’un karşılık hükmü olan 186’ncı maddesinin bir yansımasından ibarettir. Ancak dilin sadeleştirilmesi, normun sözdiziminin daha bilimsel ve amaca uygun bir şekilde inşa edilmesi ve ileride değineceğimiz bazı değişiklikler yeni bir ilgiyi hak etmektedir. Biz konuyu öncelikle yeni düzenlemenin sistemine uygun olarak davalı ve davacı açısından ayrı ayrı incelemeyi uygun görüyoruz.
Bu durumda Yasa, davacıya iki seçimlik haktan birini tercih etme hakkını tanımıştır2:
