Cumhurbaşkanlığı Seçiminde Toplantı ve Karar Yeter Sayısına İlişkin Tartışmalar ve Bir Öneri

Ahmet Emrah Akyazan

2006 yılının sonlarında gündemin öncelikli konuları arasına giren Cumhurbaşkanlığı seçimi konusu, Cumhurbaşkanlığı seçiminin yaklaştığı bugünlerde siyasî değerlendirmeler bir kenara bırakılacak olursa, anayasal çerçevede de görüş birliği sağlanamayan bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu konunun Cumhurbaşkanlığı seçimine kadar olan dönemde ve sonrasında, tartışılmaya ve kamuoyunu işgal etmeye devam edeceğini söylemek yanlış olmayacaktır. Anayasa Mahkemesine istişarî nitelikte görüş bildirmesine imkân veren yasal bir düzenleme bir çok anayasal krizi önleyebilir.

Cumhurbaşkanlığı Seçimi, Toplantı Yeter Sayısı, Karar Yeter Sayısı, Anayasa Mahkemesi İç Tüzüğü, İhsası Rey, Anayasa Mahkemesinin İstişarî Nitelikte Görüş Bildirebilmesine İlişkin Öneri.

Anayasal çerçevede görüş birliği sağlanamayan husus, Cumhurbaşkanlığı seçimi nde mecliste bulunması gereken milletvekili sayısı, yani toplantı yeter sayısıdır. Bu konuda anayasa maddeleri incelendiğinde, şu tespitler yapılmaktadır: Any. m. 96/1’e göre; “Anayasada başkaca bir hüküm yoksa, Türkiye Büyük Millet Meclisi , üye tamsayısının (550) en az üçte biri (184) ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından (139) az olamaz.” Any. m. 96/1, “Toplantı ve Karar Yeter Sayısı” başlığı altında, genel olarak uygulanacak “toplantı yeter sayısı nı” ve “karar yeter sayısını” açık şekilde belirtmektedir. Fıkrada belirtilen “başkaca hüküm içeren bazı maddeler” ise şunlardır:

1) Any. m. 84/4; bu madde milletvekilliğinin düşmesini düzenlemekte ve “… Genel Kurulca üye tamsayısının salt çoğunluğunun (276) oyuyla karar verilebilir” hükmünü getirmektedir.

2) Any. m. 94/4; bu madde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı’nın seçim şeklini düzenlemektedir. Buna göre; “Başkan seçimi gizli oyla yapılır. İlk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki (367) ve üçüncü oylamada da üye tam sayısının salt çoğunluğu (276) aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır, dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, Başkan seçilmiş olur.”