Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Devlet Yardımları ve Rekabet Otoritelerinin Konumu

Mustafa PARLAK

Devlet yardımları ya da eski anılışı ile teşvikler ülkelerin kalkınma ve sosyal refah yolunda başvurdukları önemli bir araçtır. Nitekim çok yakından siyasi ve iktisadi ilişkide bulunduğumuz Avrupa Birliği devlet yardımlarının en yaygın olduğu bir bütünleşmedir. ABD’de serbest piyasa ekonomisi kuralları en açık ve etkin bir biçimde benimsenmesine rağmen kamunun belli alanlarda müdahale ettiği görülmektedir. Japonya veya Kore gibi Uzak Doğu’nun kalkınmış ülkelerinde kamu müdahalelerinin yaygın olduğu bilinmektedir.

Ancak hesapsız, aşırı ve programsız kamu müdahalelerinin teşebbüsler arasında rekabeti bozduğu da tartışılmayacak kadar açık bir hadisedir. İşte bu nedenle uluslararası örneklerde görüldüğü gibi devlet yardımları rekabet otoriteleri tarafından izlenmekte ve denetlenmektedir. Bu denetim polisiye bir denetim şekli değildir. Rekabet otoritesi devlet yardımı gören teşebbüslerin kullandıkları fonların gerçekten kullanılıp kullanılmadığını araştıran ve adli yargıya ait olan bir denetimi elbette ki öngörmemektedir. Devlet yardımlarının rekabeti kısıtladığı ölçüde rekabet otoritesinin yetki alanına girdiği görülmektedir. Bu bağlamda yardım programları yürürlüğe konulmadan önce rekabet otoritesinin görüşüne başvurulmaktadır. Rekabetin kısıtlamadığına karar verilen yardım programları rekabet otoritesi dışında ayrı bir birim tarafından uygulamaya konulmaktadır. Bundan sonraki aşamalarda rekabet otoritesi yardımı alan kuruluşları izlemekte ve kullanılan devlet yardımlarının bir envanterini tutmaktadır.

Türkiye’de izleme ve denetleme fonksiyonunu gören bir birim olmadığı gibi bu görev 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile Rekabet Kurulu’na da verilmemiştir. Ancak ülkemizin uluslararası taahhütleri bu işlevi gören idari ve mali özerliği haiz bir kurumun ihdas edilmesini öngörmektedir. Bu anlamda da ileri sanayileşmiş ülke örneklerinde olduğu gibi Türkiye’de rekabet otoritesi konumunda olan Rekabet Kurulu devlet yardımlarının izlenmesi ve denetlenmesi işlevi görebilecek en uygun kurum konumundadır ve bu göreve yetişmiş kadroları ile hazırdır.