Türk Hukukunda Eczacıların Hukukî Statüsü ve Sorumluluğu
The Legal Status of Pharmacist in Turkish Law and Their Responsibility
Yakup KORKMAZ
Eczacılık ruhsatla yürütülen bir kamu hizmetidir. Eczane bir ticari işletme olup, bu işletmeyi işleten eczacılar ise tacirdir. Eczacıların hukuki sorumluluğu söz konusudur. Bu sorumluluk kusurdan kaynaklanabilir. Kusur sorumluluğu, sözleşmeden doğabileceği gibi, haksız fiilden de kaynaklanabilir. Yine eczacının, yanında çalışanlardan dolayı kusursuz sorumluluğu da vardır.
Eczane, Eczacı, Eczacının Statüsü, Eczacının Sorumluluğu.
Pharmaceutics is a public service that is carried out in licensed. Pharmacy is a commercial enterprise and pharmacists who run this business are merchants. There are legal responsibilities of the pharmacists. This responsibility could arise from defect. As the defects liability may arise from contracts, also may be caused by tort. Nevertheless, the pharmacists also have strict liability for their employees.
Pharmacy, Pharmacist, Status of Pharmacists, Responsibility of Pharmacists.
TÜRK HUKUKUNDA ECZACILARIN HUKUKÎ STATÜSÜ VE SORUMLULUĞU
Sağlık hizmetlerinin yerine getirilmesinde ve tıbbî yardımın sağlanmasında eczacının önemli bir yeri vardır. Hastayı muayene eden, hastalığını teşhis eden ve tedavi uygulayan doktorun, sağlıklı bir sonuç alabilmesi, ancak eczacının katkısıyla mümkün olabilir. Çünkü uygun ilacın verilmesinde, verilen ilacın nasıl kullanılacağı konusunda hastanın aydınlatılması hususlarında eczacıya önemli görevler düşmektedir1. Bu yönüyle eczacılar, toplumun sağlık hizmetinin yürütülmesinde vazgeçilmez bir meslek grubunu oluşturmaktadır.
Eczacıların ilaç2 hazırlama işlevleri günümüzde çok azalmıştır. Hemen hemen bütün ilaçlar ve ecza malzemeleri ve hatta eczanede hazırlanması gereken preparatlar dahi endüstri tarafından imal edilmektedir. Bunun sonucu olarak eczacılar, talep edilen ilacı raftan hastaya veren kişiler konumuna düşmüştür. Ancak bu görüş, serbest eczacılarla3 ilgilidir. Laboratuarda çalışan ve farmasötik araştırmalar yapan eczacılar için aynı şey söylenemez4. Bu çalışmada serbest eczacılar konu edinilmiştir.
I. ECZACILARIN HUKUKÎ STATÜSÜ
Eczacılık, 24.12.1953 tarihinde yürürlüğe giren 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun’la tanımlanmıştır. Bu tanıma göre, “Eczacılık; eczane, ecza deposu, ecza dolabı, galenik, tıbbi ve ispençiyari mevat ve müstahzarat laboratuarı veya imalathanesi gibi müesseseler açmak ve işletmek veya tıbbi ve ispençiyari müstahzarat ihzar veya imal etmek veyahut bu kabil resmi veya hususi müesseselerde mesul müdürlük yapmaktır.” (6197 s. K. m. 1). Ancak burada bir tanım yapmak yerine, eczacıların çalışabilecekleri yerler sayılmıştır5. Daha sonra 17.05.2012 tarihinde kabul edilen 6308 sayılı Kanun6 ile 6197 sayılı Kanunun birinci maddesi değiştirilmiş ve bugünkü halini almıştır. Buna göre “Eczacılık, hastalıkların teşhis ve tedavisi ile hastalıklardan korunmada kullanılan tabii ve sentetik kaynaklı ilaç hammaddelerinden değişik farmasötik tipte ilaçların hazırlanması ve hastaya sunulması; ilacın analizlerinin yapılması, farmasötik etkisinin devamlılığı, emniyeti, etkinliği ve maliyeti bakımından gözetimi; ilaçla ilgili standardizasyon ve kalite güvenliğinin sağlanması ve ilaç kullanımına bağlı sorunlar hakkında hastaların bilgilendirilmesi ve çıkan sorunların bildiriminin yapılmasına ilişkin faaliyetleri yürüten sağlık hizmetidir.”
