Avrupa Birliği ve Rekabet Kurumu
Kemal EROL
Üçüncü kuruluş yıldönümünü geçtiğimiz ay kutlayan Türk Rekabet Kurumu, Türkiye'nin Avrupa Birliği ile 1959 yılında başlayan ilişkisinin bir ürünü olarak bilinip kabul edilmektedir. Gerçekten, İkinci Dünya Savaşından sonra yeni bir Avrupa kurma idealiyle kendi aralarında bir ekonomik birlik oluşturmak üzere 1957 yılında Roma'da AET Antlaşmasını imzalayan Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'un AET'nun kuruluşunun hemen ikinci yılında 1959'da Türkiye ile başlattığı ortak üyelik müzakereleri, 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara'da imzalanan Ortaklık Anlaşması ile sonuçlandı. Bu anlaşma ile Türkiye Cumhuriyeti, diğer bazı yükümlülüklerinin yanı sıra, Roma Anlaşmasının 85 ve 86 ncı maddelerinde yer alan rekabet ilkelerinin ortaklık ilişkilerinde de uygulanmasını kabul etmiştir. Beş yıllık hazırlık ve yirmi iki yıllık geçiş süreçlerinin ardından son dönem olan Gümrük Birliği'ne geçilmeden, Türkiye Cumhuriyeti 14 Nisan 1987 tarihinde doğrudan tam Üyelik başvurusunda bulunmuştur. Avrupa Toplulukları organları, buna cevaben hem kendisinin gerçekleştirmek zorunda olduğu tek pazar hedefi, hem de Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik ve sosyal koşullar sebebiyle tam üyeliğin o tarihte mümkün olmadığı; ancak “ortak üye” olan Türkiye'nin öncelikle Ankara Antlaşmasında öngörülen Gümrük Birliği'ni gerçekleştirmesi gerektiğini söyleyerek doğrudan üyelik talebini reddetmiştir. Türkiye Cumhuriyeti de büyük bir gayret ve fedakarlıkla 31.12.1995 tarihinden itibaren Gümrük Birligi'ni yürürlüğe koymuştur.
Gümrük Birliği'nin gerçekleştirilmesine ilişkin 6 Mart 1995 tarihli ve 1/95 sayılı ortaklık konseyi kararında, rekabet kuralları ile ilgili mevzuatın Avrupa Topluluğu mevzuatıyla uyumlu hale gelmesi ve etkin biçimde uygulanması kararlaştırılmıştır. Bu çerçevede Devletimiz teşebbüsleri Roma Antlaşmasının 85 ve 86 ncı maddeleri anlamındaki, yani rekabeti bozucu uygulamalarını yasaklayan bir kanun kabul edip, bu kuralları Gümrük Birliği'nin yürürlüğe girmesinden önce etkin biçimde uygulayacak bir Rekabet Kurumu oluşturmayı üstlenmiştir.
İşte 7 Aralık 1994 tarihinde TBMM Genel Kurulunca kabul edilip, 13 Aralık 1994 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmak suretiyle aynı gün yürürlüğe giren 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, böyle bir uluslararası yükümlülüğümüzden kaynaklanmaktadır.
