Araştırma ve Geliştirme Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği

Tebliğ No: 2003/2

Araştırma ve geliştirme çalışmalarını (bundan sonra AR-GE olarak anılacaktır) ve AR-GE sonuçlarının birden fazla teşebbüsün katılımı ile ortaklaşa kullanılmasını konu edinen anlaşmalar, çoğu zaman taraflar arasında teknik bilginin yayılma hızını arttırmakta, aynı yöndeki AR-GE çalışmalarının çakışmasını önlemekte ve birbirini tamamlayan teknik bilgilerin karşılıklı değişimi yoluyla yeni gelişmelere yol açmaktadır. Bu tür anlaşmaların teknolojik ve ekonomik gelişmeye katkısı, özellikle yeni ürünlerin piyasaya sunulması ve geliştirilmiş üretim tekniklerinin uygulanması söz konusu olduğunda ortaya çıkmaktadır. AR-GE’nin yaygınlaşması ve etkinliği sayesinde yeni ya da geliştirilmiş ürün veya hizmetlerin pazara girişi ve/veya yeni ya da geliştirilmiş üretim teknikleri sonucu ortaya çıkan fiyat düşüşleri yoluyla tüketicilerin fayda sağlayacağı umulmaktadır. Taraflar ve tüketiciler açısından beklenen yararın elde edilebilmesi, kimi zaman bazı rekabet sınırlamaları ile mümkün olabilmektedir. Ancak rekabetin zorunlu olandan fazla sınırlanmaması, hedeflenen amaçların elde edilebilmesi ve ekonomik etkinliğin sürdürebilmesi bakımından önemli bir koşuldur. Bu nedenle, söz konusu anlaşmalarda rekabet kurallarının ihlali anlamına gelebilecek nitelikteki sınırlamaların belirlenmesi gerekmektedir.

Hangi tür anlaşmaların grup muafiyeti kapsamına gireceği, Tebliğ’in 2’nci maddesinde belirtilmiştir. Sınai uygulamayı kapsamayan ve araştırma çalışmalarının ortak bir şekilde yürütülmesine ya da araştırma sonuçlarının birlikte geliştirilmesine dair anlaşmalar, genellikle, 4054 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi kapsamına girmemektedir. Ancak bazı hallerde, örneğin tarafların aynı alanda AR-GE yapmamaları konusunda anlaşmaları durumunda, söz konusu anlaşmalar Kanun’un 4’üncü maddesi kapsamına girebileceğinden, bu Tebliğin ilgili maddelerine dahil edilmiştir.