Almanya’da Geçerli Olan Ceza Ehliyeti Yaş Sınırı ve Ceza Ehliyeti Yaş 
sınırlarına Uluslararası Bir Bakış

Ufuk TOPRAK

Bu çalışmada, öncelikle ceza yaş ehliyetinin Almanya`da nasıl düzenlendiği, ceza yaş ehliyetinin Almanya’daki tarihi gelişimi yanında, ceza ehliyeti sınırının maddi hukuktaki ve usul hukukundaki sonuçları ele alınacaktır. Bunun yanında, ceza ehliyeti yaş sınırlarının ülkeler arasında nasıl farklılık gösterdiği kısa olarak ele alınarak, Roma Hukukundaki ve İslam Hukukundaki duruma da değinilecektir. Son olarak Birleşmiş Milletlerin ceza ehliyetine dair düzenlemelerine yer verilerek, ceza yaş ehliyetine uluslararası düzlemde bir bakış atılacaktır.

Ceza Ehliyeti, Ceza Yaş Sınırı, Karşılaştırmalı Hukuk.

GİRİŞ

ve ceza ehliyetinin maddi hukuktaki ve usul hukukundaki sonuçları ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bu farklılıkları yaratan sebepler ve de bunların sonuçları, kural olarak sadece ülkelerin kültürel yapılarından değil; aynı zamanda sosyo ekonomik yapılarından da etkilenmektedir. Bu farklılıkları yaratan sebeplerin kaynaklarını iyi tahlil edebilmek ve de bunu yaparken tarihi gelişimi de gözden uzak tutmamak bize ceza ehliyeti yaş sınırının anlamını algılamada yol gösterici olacaktır. Bu amaçla, ceza ehliyeti ve eğitim düşüncesi ışığında gençlere ve küçüklere özel ceza hukukunun yaratılmasında önemli yeri olan Alman Hukuku’na özel bir itibar gösterilecektir.

Bu çalışmada, öncelikle ceza yaş ehliyetinin Almanya`da nasıl düzenlendiği, ceza yaş ehliyetinin Almanya’daki tarihi gelişimi yanında, ceza ehliyeti sınırının maddi hukuktaki ve usul hukukundaki sonuçları ele alınacaktır. Bunun yanında, ceza ehliyeti yaş sınırlarının ülkeler arasında nasıl farklılık gösterdiği kısa olarak ele alınarak, Roma Hukukundaki ve İslam Hukukundaki duruma da değinilecektir. Son olarak Birleşmiş Milletlerin ceza ehliyetine dair düzenlemelerine yer verilerek, ceza yaş ehliyetine uluslararası düzlemde bir bakış atılacaktır.

I. ALMAN CEZA KANUNUNUN 19’UNCU MADDESİ

Ceza ehliyeti yaş sınırı, Almanya`da Genel Ceza Kanununun 19’uncu maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde şu şekildedir; “Schuldunfähig ist, wer bei Begehung der Tat noch nicht vierzehn Jahre alt ist.” Yani, suçu işlediği anda 14 yaşını doldurmamış kişi, ceza ehliyetine sahip değildir. Başka bir deyişle, ceza hukuku kapsamında cezalandırılabilmek için kusurlu olmak, kusurlu olabilmek için de ceza ehliyetine sahip olmak gerekmektedir. Şayet kişi ceza ehliyetine sahip değilse, işlemiş olduğu suçlarda kusurluda davranmamış demektir¹.