Rekabet Hukuku’nda Dikey Anlaşmalara ve Uyumlu Eylemlere Uygulanacak Yeni Grup Muafiyeti Tüzüğü (II)

Arif ESİN

Rekabet Hukuku’nda dikey anlaşmalara ve uyumlu eylemlere uygulanacak yeni grup muafiyeti tüzüğünün esaslarını geçen yazımızda incelemiştik. Bu yazıda ise tüzüğün kullanımına ilişkin hususlar incelenirken özellikle grup muafiyetinden yararlanamayacak ve yasaklanan davranışlar üzerinde durulacaktır.

Avrupa Birliği, teşebbüsler arası dikey anlaşmalara Amsterdam Antlaşması’nın 81 (1) maddesinden 81 (3) madde uyarınca¹ grup muafiyeti tanıyan dört tüzüğü² 1 Haziran 2000 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırarak 31 Mayıs 2010 yılına kadar yürürlükte kalacak yeni tüzüğü uygulamaya almıştır. Teşebbüslerin, şayet önceki grup muafiyetlerine uyumlu olan sözleşmeleri 31 Mayıs 2000 yılına kadar yürürlükte ise, teşebbüsler Yeni Tüzük’ün yürürlüğe giriş tarihi olan 1 Haziran 2000 tarihinden 31 Aralık 2001 tarihine kadar yürürlükten kaldırılmış bulunan muafiyet tüzüklerine uygun sözleşmeleri ile faaliyet gösterebileceklerdir.

Yeni düzenlemenin yürürlükten kaldırılan grup muafiyeti tüzüklerine karşı temel özelliği muafiyet kapsamında kabul edilmeyen eylemlerin sıralanmasıdır. Bu türdeki uyumlu eylem ya da anlaşmalara ayrıca bireysel muafiyet elde etmek de pek mümkün görülmemektedir. Öte yandan benzer uygulamaların Avrupa Birliği dışında cereyan etmesi durumunda ATAD’ın Javico Kararı³ örnek alınmaktadır. Bu karara göre rekabeti kısıtlayıcı ya da engelleyici perse ihlal davranışlarının Avrupa Birliği dışında uygulanması da yasaklanmış davranışlar arasında yer almakta ve ilgili grup muafiyeti tüzüğünden yararlanamamaktadır. Bu hususun önemi Türkiye’de de benzer uygulamanın geçerli olacağının bilinmesidir.