Adi Ortaklıkta Belge Düzeni

Rüknettin KUMKALE

Adi ortaklık, Türk Borçlar Kanununun 620’nci ve sonraki maddelerinde hüküm altına alınmıştır.

Buna göre adi ortaklığı “iki ya da daha fazla şahıs ya da tüzel kişinin emeklerini veya mallarını ortak bir gaye için birleştirmeleri durumunda oluşan ortaklık” olarak tarif edebiliriz.

Adi ortaklıkta ortaklar durumlarına göre vergiye tabi olmaktadırlar. Adi ortaklığı oluşturan ortaklar içinde bulunan kurumlar vergisi mükellefi, kurumlar vergisi beyannamesini, gelir vergisi mükellefi ise gelir vergisi beyannamesini vermeye devam edecektir. Dönem sonlarında her mükellef kendi payına düşen geliri kendi beyannamesi ile beyan edecektir.

Bu durumda dönem sonlarında adi ortaklığın bir gelir tablosu çıkartılacak ve bu tabloda görünen gelir, adi ortaklıktaki paylar nispetinde paylaşılacaktır.

Bu sebeple, adi ortaklığın kendisinin kanuni defterleri olacak, gelirini kendi adına bastırılmış olan fatura ile ispat edecektir. Kullanılması gereken Vergi Usul Kanununda belirtilen belgeler gene adi ortaklık adına bastırılacaktır.

Bunun yanında, Kurumlar Vergisi Kanununun “Mükellefler” başlıklı 2’nci maddesinin yedinci fıkrasında, iş ortaklığının tarifi yapılmıştır. Buna göre; “İş ortaklıkları: Yukarıdaki fıkralarda (sermaye şirketleri kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler) yazılı kurumların kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklardan bu şekilde mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler iş ortaklıklarıdır. Bunların tüzel kişiliklerinin olmaması mükellefiyetlerini etkilemez.”

Burada “kurdukları ortaklıklardan bu şekilde mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler iş ortaklıklarıdır.” İfadesinde dikkat edileceği üzere ortaklara kurulacak olan ortaklığı, adi ortaklık şeklinde tesis etme olanağı tanınmıştır.

Sonuç olarak, iş ortaklığının koşulları oluşmuş olsa dahi ortaklar adi ortaklık tesis edebilmektedirler.

Eğer adi ortaklığı tercih etmişler ise, yukarıda belirtildiği gibi vergilendirilecekler ve adi ortaklığın kendi belgeleri olacaktır.

Eğer iş ortaklığını tercih etmişler ise, kurulacak olan iş ortaklığı Kurumlar Vergisi Kanununun 2’nci maddesinin yedinci fıkrasına göre kurumlar vergisi mükellefi olacaktır. Bu durumda da Vergi Usul Kanununda belirtilen belgeler iş ortaklığı adına basılacaktır.

(*) Yeminli Mali Müşavir | Ankara Yeminli Mali Müşavirler Odası [email protected]