Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi’nin McDonald v. Newton/McDonald Kararı*

The Supreme Court: McDonald v. Newton/McDonald

Hüseyin ACUN

Bu dava, temyize başvuran Mrs. McDonald ile temyize cevap veren Mr. McDonald arasında evlilik birliği varlıklarının paylaşılmasına ilişkin bir uyuşmazlığı konu almaktadır. Mr. McDonald, evlenmeden yıllar önce çalıştığı kurumdaki mesleki emeklilik sistemine prim yatırmaya başlamış ve prim yatırmayı evlendikten kısa bir süre sonra geçirmiş olduğu bir kaza sebebiyle malulen erken emekli olduğu için bırakmıştır. Prim yatırmayı bıraktıktan sonra evliliği boyunca kendisine emeklilik sistemi tarafından gelir sağlanmıştır. Mrs. McDonald ise, Mr. McDonald’ın emeklilik maaşının paylaşılması yönünde karar verilmesini talep etmektedir. Mrs. McDonald 1985 tarihli İskoçya Aile Kanununa dayanarak Mr. McDonald’ın emekli maaşının evlilik birliği varlıklarının bir kısmını teşkil ettiğini ileri sürmektedir. Yüksek mahkeme söz konusu kanunun amaçsal yorumunu yapmakta ve bu kanunda yapılmış olan değişiklikleri ve kanuna istinaden yürürlüğe konan alt mevzuatı da göz önünde bulundurmaktadır.

Boşanma, Ayrılık, Evlilik Birliği Varlıkları, Bireysel Emeklilik Sistemi, Mesleki Emeklilik Sistemi, Emeklilik Anlaşması, Prim, Emeklilik Maaşı, Aktif Üyelik, Aile Konutu, Amaçsal Yorum, İskoçya İngiliz Yüksek Mahkemesi.

This case relates to the dispute in between apellant Mrs. McDonald and respondent Mr. McDonald on sharing of matrimonial property. Mr. McDonald had been contributing to a occupational pension scheme at the company which he worked for and he ceased to contribute on a date shortly after his marriage in consequence of his early retirement due to ill-health caused by an accident. After he had ceased contributing to the scheme, he has been acquiring an income which is provided by the pensional scheme during his marriage. Mrs. McDonald seeks for a pension sharing order. Mrs. Mcdonald, relying on the 1985 Act of Family Law (Scotland), suggests that Mr. Mcdonald’s pension forms a part of matrimonial property. UK Supreme Court is making a purposive interpretation of the Act with considering the changes made to and subordinate legislation made under that Act.

Divorce, Seperation, Matrimonial Property, Personal Pension Scheme, Occupational Pension Scheme, Pension Arrangement, Contribution, Pension, Active Membership, Family Home, Purposive İnterpretation, Scotland, UK Supreme Court.

Hüküm

Lord¹ Hodge: (Lady Hale, Lord Wilson, Lord Carnwath ve Lord Hughes’un da onayladığı üzere)

1. 1985 tarihli Aile Kanunu (İskoçya)² , radikal bir reform teşkil ederek İskoçya’da boşanma halinde mal paylaşımına ilişkin hükümler getirmiştir. Bu temyiz incelemesi, 1985 tarihli kanun hem de bu kanunu takiben yürürlüğe konan alt mevzuat için yapılmış hukuki yorumu sorgulamaktadır. Temyiz başvurusu yapan³ 1985 tarihli kanunun 8(1)(baa) düzenlemesine dayanarak, boşandığı eşinin⁴ emekli maaşının boşanan eşler arasında paylaştırılmasını amaçlamakta, emekli maaşının evlilik birliğine ilişkin bir değer olup mal paylaşımının düzeltilmesinde dikkate alınması gerektiğini ileri sürmektedir. Bu şekilde bir mal paylaşımıyla alakalı olarak 1985 tarihli kanunun temel ilkesi, evlilik birliği varlıklarının net değerinin evliliğinin tarafları arasında eşit olarak paylaşılması gerektiğini belirtmektedir. Temyiz incelemesi, bir kişinin emeklilik haklarının hangi kısmının “evlilik birliği varlıkları”nın kapsamına girdiği sorusunu sormaktadır. Özellikle şu soruyu sormak gerekir: Devam etmiş olan evliliği süresince emekliliği için prim yatırmış olan ve emeklilik haklarının sahibi olan eşin emekliliğine ilişkin herhangi bir kazanımının evlilik birliği varlıklarından sayılması gerekli midir?

2. Maddi olgular özetle şu şekilde açıklanabilir: Mr. McDonald British Coal için maden işçisi olarak çalışmıştır. British Coal Çalışanları Emeklilik Sistemi’ne⁵ , henüz 25 yaşındayken, 11 Aralık 1978 tarihinde kayıt olmuş ve prim yatırmaya başlamıştır. Mr. McDonald, 22 Mart 1985 tarihinde Mrs. McDonald ile evlenmiştir. Evlenmelerinden kısa bir süre geçmesinin ardından, bir bacağının yaralanması sebebiyle, maden işçisi olarak çalışmaya devam etmesinin mümkün olmadığı tespit edilmiştir. Malüllüğü ona kötü sağlığa bağlı erken emeklilik hakkı kazandırmış, bu şekilde normal emeklilik yaşı gelmeden kendisine emekli maaşı bağlanmıştır. Bu hakkı kazandığında kendisi henüz sadece 32 yaşında olup, primlendirilebilir çalışma olarak ancak 6 yıl ve 243 işgününü doldurmuştur. 10 Ağustos 1985 tarihinde prim yatırmayı bırakmış ve bu tarihten beri emeklilik maaşı almıştır. Sonuç olarak, 11 Aralık 1978 ve 10 Ağustos 1985 tarihleri arasında Mr. McDonald emeklilik sisteminin bir üyesi ve prim yatırıcısı olmuştur ve bu zamandan sonra üyeliği devam etmiş ve emeklilk sisteminin sağladığı gelir yardımını almıştır.

3. Mr. ve Mrs. McDonald, müşterek hayatı 25 Eylül 2010 tarihinde sonlandırmışlardır. Aşağıda açıkladığım gibi, en son ayrılmanın tarihi önemlidir zira 1985 tarihli kanunun evlilik birliği varlıklarına ilişkin hükümlerinin uygulanmasında esas alınacak “ilgili tarih”lerden⁶ biridir. Bu davada “ilgili tarih” olarak bu tarih esas alınacaktır.

4. Ayrıca, aşağıda belirttiğim gibi, 1985 tarihli kanunun 10(5) kısmında, “Her iki eşin de herhangi bir hak ya da kazanç üzerindeki payı … dönemle [evlilik esnasında fakat “ilgili tarihden” önce] alakalandırılabilir olan emeklilik planı kapsamındaki her türlü yararı” evlilik malvarlığının kapsamında sayılmıştır (Bu kısmı özellikle vurguluyorum).

5. Kanuna istinaden yürürlüğe konan mevzuat, aşağıda 20. ve 31. paragraflar arasında açıkladığım üzere, bir kişinin emeklilik planı kapsamındaki haklarının ya da kazançlarının, nakit karşılığı transfer değeri⁷ olarak bilinen yöntem ile değerlemesinin yapılmasını öngörmektedir. British Coal, Mr. McDonald’ın “ilgili tarih”te emeklilik sisteminde tahakkuk eden emeklilik haklarının NKTD’si ile ilgili bir rakam belirlemiştir. Bu değer 172,748.38 İngiliz Sterlinidir. Bu rakam yalnızca ödenecek olan emeklilik maaşının kapitalize edilmiş değerini göstermemekte, ayrıca Mr. McDonald’ın ölmesi halinde hayatta kalan eş olacak olan karısına ödenecek olan emeklilik maaşını da kapsamaktadır. Aşağıda açıklandığı üzere, kanuna istinaden yürürlüğe konan mevzuat aynı zamanda NKTD’nin hangi kısmının evlilik birliği varlıklarından olduğunu hüküm altına alarak bunun paylaştırılması için bir formül öngörmüştür.

6. Taraflar arasındaki uyuşmazlık bu formül ile alakalıdır. Uyuşmazlık, 1985 tarihli kanunun evlilik birliği varlıkları hakkındaki hükümleri uyarınca Mr. McDonald’ın emeklilik haklarının değerinin;

(a) Yalnızca emeklilik sisteminin “aktif üyesi” olduğu dönem (yani 11 Aralık 1978’den 10 Ağustos 1985’e kadar) (aktif üye, bir emeklilik sistemine üye olup da primlendirilebilir hizmete devam eden kişiye denir: 1995 tarihli Emeklilik Kanunu, kısım 124(1)) göz önünde bulundurularak

ya da;

(b) Hem emeklilik sistemine üye olup da primlendirilebilir hizmete devam ettiği hem de çalışma sona erdikten “ilgili tarih”e kadar geçen sürede (yani 11 Aralık 1978’den 25 Eylül 2010’a kadar) kendisine ödenmiş gelir yardımları göz önünde bulunde bulundurularak, mı hesaplanacağı üzerinde toplanmaktadır.