Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Prof. Dr. Dr. h.c. Jan C. Joerden ile Biyoetik Üzerine Görüşme

Altan HEPER,Jan C. JOERDEN,Sevtap METİN

Soru 1: 21. yüzyılın “Biyoetik Yüzyılı” olacağı söylenmekte. Bu ifadeye katılıyor musunuz? Bu yargı sizin için ne anlam ifade ediyor? Biyoetik alanındaki gelişmelerin bir tür olarak insanın geleceğine nasıl bir etkide bulunacağını düşünüyorsunuz? İnsan ve toplumda bazı temel dönüşümlerin olacağını bekliyor musunuz? Post-human (insan ötesi) fikri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Şu anda bile göründüğü üzere, bilimsel gelişmelerin hızıyla bir yüzyıldan uzun bir süredir biyolojik “programlamasına” (DNA’sına) yapılan müdahaleyle insanın değişimi (belki dijitalleşme ve doğal çevreyle ilişkinin yanında), toplumun merkezi sorunlarından biri olarak ortaya çıkacaktır. Tıp etiği dâhil, üzerinde çalışılmış biyoetik olmazsa, bu gelişime etkili bir şekilde yön verilmesi olanaksızdır. Burada diğer konuların yanında şu sorulara cevap vermek gerekecektir: Genoma müdahalelerle insanı doğanın bugüne kadar öngörmediği bir yöne doğru değiştirmeye ne derecede izin verilecektir? Diğer bir ifadeyle, insan kendi biyolojik donanımından sorumlu olacak ve bunun için toplum tarafından da sorumlu tutulacaktır. Çünkü böyle suni değişiklikler (yükseltme=enhancement, döl yatağına müdahaleler, klonlama vb.) artık imkân dâhilinde olacaktır ama bunlar pekâlâ önüne geçilebilir gelişmeler de olabilir. Bu yüzyılda tamamen farklı diğer akıllı canlıların (insan ötesi) gelişmesine kadar gelecek miyiz sorusu, şimdilik bilim kurgu olarak görülmektedir. Fakat dünyanın ve insanlığın bu alanda şimdiden ne kadar değiştiğini bize göstermesi bakımından bu sorunun büyük bir haklılık payı bulunmaktadır.

Soru 2:Kendinizi yakın hissettiğiniz ve biyoetik sorunlara kapsayıcı bir cevap verdiğini düşündüğünüz bir etik teori var mıdır? Yoksa somut duruma göre eklektik bir görüşe mi sahipsiniz?